Pracownia malarska
Leon Wyczółkowski pod koniec swojego życia nie tworzył już obrazów olejnych. Rezygnację z tej techniki tłumaczył „(…) wrodzoną idiosynkrazją do (…) zapachu [farb olejnych]. (…) może przyczyną decyzji był także szybki proces powstawania akwareli i pastelu. Wyczółkowski wysoko cenił świeżość obrazu, malowanie a la prima leżało w naturze jego talentu. Malował czasem po kilka pejzaży akwarelowych lub pastelowych w ciągu dnia, a Kwiaty pastelem lub akwarelą malował jeden dzień.” (Twarowska, s. 73). W gościeradzkiej pracowni powstawały pastelowe i akwarelowe kwiaty, pejzaże i sporadycznie portrety. Pamiętać jednak należy, że w tym okresie głownie Wyczółkowski tworzył litografie oraz rysunki kredką litograficzną i tuszem, które później wykorzystywał do tworzenia grafik.
Zamknij
Przybory malarskie
kaseta z farbami akwarelowymi oraz paleta czworoboczna z resztkami farb olejnych
W darze Franciszki Wyczółkowskiej zostały przekazane Muzeum dwie kasety z farbami akwarelowymi. Jedna z nich w czarnej kasecie zdobionej na wieku znakiem firmy została wykonana w Anglii w londyńskiej firmie Reeves, druga zaś o znaczona bogatszym zestawie kolorystycznym pochodzi z Niemiec. Na czworobocznej palecie znajdują się zaschnięte resztki farb w kolorze ugier, czerwień żelazowa, sienna palona, ugier ciemny, czerwień krapowa jasna i ciemna, biel ołowiana i strontowa, ugier ciemny i błękit pruski.
Zamknij
Szafka na przybory malarskie
Dziewiętnastowieczna szafka na przybory malarskie stanowiła bardzo praktyczny element wyposażenia pracowni malarskiej Leona Wyczółkowskiego. Dzięki kółkom i stosunkowo małym rozmiarom była mobilna. W trzech szufladach mogła pomieścić niezbędne przyrządy i materiały potrzebne artyście w czasie tworzenia, między innymi papier o małych formatach, farby, pędzle, różnego rodzaju drapacze. Blat szafki jest otwierany na zawiasach. Skrywa on praktyczną kasetę z przegródkami, które Leon Wyczółkowski dla własnej wygody opisał stosując numerację przypisaną danym kolorom pasteli.
Zamknij
Okrągły stołek malarski
Drewniany stołek malarski Wyczółkowskiego składa się z dwóch części: z siedziska oraz trójnożnej podstawy, w którą prowadzona jest śruba zespolona z górną partią mebla. Konstrukcja umożliwia regulację wysokości stołka.
Zamknij
Tramwaj gościeradzki
Jedna ze sztalug Wyczółkowskiego stanowiąca na stałe wyposażenie pracowni, nie nadająca się do wykorzystania plenerowego. Jest to tak zwany tramwaj gościeradzki będący wariantem analogicznej konstrukcji stworzonej przez Wyczółkowskiego w Krakowie. Konstrukcja pozwalała na oddalanie i przybliżanie się sztalugi względem artysty. We wspomnieniach i listach opracowanych przez Marię Twarowską znajdujemy opis tramwaju będącego na wyposażeniu pracowni krakowskiej. Przy obsłudze mechanizmu brała udział służba Wyczółkowskiego. Jedna osoba kręciła na komendę artysty korbą, druga podawała mu materiały malarskie. Tworząc pastel Wyczółkowski posługiwał się numerami przyporządkowanymi danej barwie. Gdy Wyczółkowski krzyczał numer 2, służba wiedziała jaki kolor pastelu mu podać. Gdy praca nad dziełem nabierała tempa często służba nie nadążała z podawaniem odpowiednich przyborów malarskich i obsługą mechanizmu tramwaju.
Można sądzić, że praca przy analogicznej konstrukcji gościeradzkiej wyglądała podobnie. Tramwaj składa się z dwóch części – właściwej sztalugi, na której umieszczane było płótno, lub karton, czy deska z naciągniętą kartką papieru oraz ram wyposażonych w szyny i korbę. Sztaluga posiada cztery koła pozwalające przesuwanie jej na szynach. Druga część to dwie drewniane ramy złączone ze sobą zawiasami, które w czasie działania tramwaju ułożone są na podłodze i pełnią rolę szyn. Do jednej z ram, ustawionej przed sztalugą, dołączono konstrukcję trzech kół zębatych i korby. Rama druga posiada na krótszej poprzeczce małe koło, przez które przechodzi lina połączona z kołem zębatym i korbą. Lina zahaczona jest o sztalugę, przechodzi przez jej dolną część. Gdy koła zębate ramy zostaną wprowadzone w ruch, sznur zacznie się przesuwać i sztaluga zacznie przemieszczać się po szynach. Poza tramwajem Wyczółkowski stosował tradycyjne sztalugi plenerowe, a także w miarę potrzeby, w czasie malowania w plenerze, „sztalugę” ustawioną z żerdzi.